Güneş altın gibi parlarken, yüreklere serdiği mutluluk eşsiz bir duygudur, biliyorum. Çünkü aslında güneş pek çok kültürde yaydığı enerji, gözlerimizi alan parlaklık ve yüreklerde yarattığı umut ile tanrıyı sembolize eder. Sadece belki de bu yüzden pek çok insan güneşli günlerde daha mutlu olurlar. Güneşin az parladığı ülkelerde yüksek oranda depresyon görülmesinin, intihar eğiliminin yüksek oluşunun sebebi de büyük oranda bu adanmış yüksek enerjiden mahrum olmaktır. O yüzden güneşe sahip bir coğrafyada yaşamak her ne kadar yaz aylarında bizi zorlasa da, şanslı bir topluluk olduğumuz gerçeğini değiştirmez.
Güneş beden için elzem bir kaynak oluşturur. Aktif D Vitamini için güneş gereklidir. Çünkü aktif D vitamini güneşin ultraviolet ışınları ile deride oluşur. O yüzden yaz aylarında bol bol güneşlenip depolanabilir bir vitamin olan D Vitamini seviyemizi yükseltmek, kış aylarında bize çok yardımcı olacaktır. En önemli fonksiyonu kemik mineralizasyonu olan bu vitamin eksikliklerinde ortaya çok farklı tablolar çıkabilir. Kalp sağlığı, bağışıklık sistemi gibi pek çok bedensel fonksiyonda gerekli olduğunun yanında depresyona karşı da koruyucu özelliği yüzünden zihin içinde gereklidir.
Ayrıca bizim göremediğimiz ultraviolet ve infraruj ışınları ile hem ortamı ısıtır, hem de pek çok mikrobik hastalık ajanının yaşam döngüsünü kırar. Sonuç daha az hastalık etkeni ile daha az hastalık gibi gözükse de başka hastalık etkenlerinin de çoğalması için ortam hazırlayabilir. Soğuk algınlığı ya da grip gibi enfeksiyonlar daha az görülürken, ishalli besin zehirlenmesi gibi hastalıklar daha sık görülebilir. O yüzden gıdalarımızı yaz aylarında daha fazla korumak gerekebilir.
Güneşin ultraviole ışınları cilt için uzun süre maruziyet sonrasında zararlı sonuçlar doğurabilir. Yanıklar ve güneş çarpması en akut sonuçlardır. Ancak uzun süreli ve düzenli güneş ışınları altında kalmak cilt kanserleri için de hazırlayıcı bir faktördür. O yüzden her güneşe çıkışta, ki buna şehir içinde iş amaçlı dışarı çıkmalar da dahildir, iyi bir UVA ve UVB koruması olan güneş koruyucu kullanmak esastır. Ülkemizde 1 koruyucu faktör ortalama 15-20 dakika kadar etkilidir ve 30 Faktörlü bir ürün en azı baz alırsak 450 dakika yani 7,5 saat kadar etkilidir. Ancak ben yine de gün boyu plajda kalacaksanız 3 saatte bir, eğer şehirde iseniz gün ortasında en az 1 kez güneş gören alanlarda güneş koruyucunuzu yenilemenizi tavsiye ederim.
Gelelim, güneş yanıklarına. Bazen olay kontrolümüz dışında gelişir ve güneş yanığı oluşabilir. O zaman ne yapacağız. İlk başta nemli kompres yardımcı olabilir. Ancak bazen tıbbi yardım gerekebilir. Ama hafif güneş yanıklarında evde de bir şeyler yapmak mümkündür. Lavanta ve papatya uçucu yağları ile kompresler yapmak ağrı ve acının azalmasını sağlayabilir. Ayrıca deride içi su dolu kesecikler oluşmuşsa tıbbi nergis de denen Calendula ile pansumanlar yapmak iyi bir antisepsi sağlayacaktır. Yine çay ağacı yağı epitel hücrelerinin oluşumunu aktive ettiği için yanık alanına sürmek iyileşmeyi hızlandıracaktır. Bir diğer ürün olan sarı kantaron yağı da epitelizasyonu hızlandırır ve iyileşme hızlanabilir.
Bütün bu ürünler yanık ile mücadele içindir. Ancak güneş çarpması dediğimiz olay çok farklı ağır bir tablo olarak karşımıza çıkabilir. Aşırı su kaybı ile oluşan halsizlik, kan basıncı düşüklüğü ve ateş yüksekliği ile karakterizedir. Böylesi bir durumda bir hekimin müdahalesi ile acil tıbbi yardım gerekli olabilir. O yüzden dikkatli olmak gerekir. Elbette enzim aktivitesinin bozulmaması için ateşi düşürmek gerekir. Ancak ateş düşürücüler kan basıncını etkileyebileceği için dikkatli davranmak ve hatta işi bir hekime bırakmak daha doğru bir yaklaşım olarak öne çıkar. Hastanın sıvı kaybı yüzünden bol miktarda sıvı alması gerekir. Bol miktarda su içmek iyi bir çözümdür. Ayrıca soğuk ya da ılık banyolar yapmak hem ateş kontrolü için hem de deriyi nemlendirmek adına tablo çok ağır değilse şikayetleri hafifletebilir.
Yaz sıkıntısız geçerse güzeldir. Önlem almayı unutmayın ve önceden oluşabilecek tıbbi durumlara hazırlıklı olun.
