Toplumda kekemeliğin hastalık olduğu algılansa da aslında kekemelik bir hastalık değildir. Kekemelik hastalıktan çok konuşma akışında tutukluk yaşama, bir kelimeyi ya da sesi tekrarlayarak duraklayıp uzatarak konuşma bozukluğudur. Çocuğunda kekemelik olanların en çok merak ettiği tedavi usulleri ve kekemelik hakkında merak edilen tüm sorulara Uzman Klinik Psikolog Müjde Yahşi, kıymetli bilgiler verdi!
Birden Fazla Şeyi Düşünüyorlar!
Kekeleme konuşma akışında tutukluk yaşama, bir kelimeyi ya da bir sesi tekrarlayarak duraklama, sesi uzatarak konuşma halidir ve bir konuşma bozukluğudur. Ama her kekeleme bir konuşma bozukluğu değildir. Çünkü lisan gelişiminin hızlandığı devir olan 2 ile 4 yaş ortasında, çocuk tıpkı anda birçok şey düşünür, düşündüğü her şeyi o anda lisana dökmek ister. Bu devirde çocuk yavaş dönen gerçek dünyada değil zihnindeki süratli dönen hayallerde yaşar ve yetersiz söz dağarcığı yüzünden niyetlerini sözlerle ifade etmekte zorlanır.
Bu sebeple diyebiliriz ki; konuşmaya yeni başlayan 2-4 yaşları ortasındaki çocuklarda fikir suratı konuşma suratından öndedir münasebetiyle bu çocuklar cümlelerinde duraklama ve yineleme yapabilir. Her ne kadar çocuğun yaşadığı bu durum kekeleme üzere görülse de aslında bu, gelişimsel takılmalardır. Aileler çocuğunun bu tip bir kekemeliği ile karşı karşıya kalmışsa tasa duymaya gerek yoktur zira gelişimsel takılmalar, gerçek anne baba tavrıyla çoğunlukla geçicidir. Çocuk kekeleme ya da takılmalar yaşadığı an; dikkati konuşmasına çekilmezse, gerçek söylem yapması konusunda baskı yapılmazsa ve alay edilmeye maruz kalmazsa bu periyot en geç 7 yaş üzere, akıcı konuşmayla tamamlanabilir.
Kekemeliğin ortaya çıkmasında kalıtım kıymetli rol oynar ve hasebiyle kalıtımsal yakınlığı olan bir çocuğun ruhsal sebeplerden etkilenmesi yüksek olasılıktır.
Çocuklarda Gerilim Kekemeliğe Yer Hazırlıyor!
Çocuklarda telaş, gerilim, baskı kekemeliği başlatan ruhsal sebeplerdir. Yeni doğan bir kardeş, eşlerin boşanması, aile yakınlarından bir kayıp ya da geçirilen bir travma kekemeliği çarçabuk başlatabilir. Kekemelik, baskıcı aile tavırları ile büyüyen çocuklarda ve bilhassa erkeklerde kızlara nazaran, yaklaşık 5 kat daha sık görülür. Zira erkekler gerginlik hissettiklerinde, bu tansiyonu ses telleri üzerinde odaklaştırmaya eğilimlidir. Cinsiyet açısından en büyük farklılık ise 11-12 yaşları ortasında gözlenir.
Kekeme çocuk ile alay etmesi, akıcı konuşmaya zorlaması ve kekelediğini çocuğa duyurması yapılan en büyük yanlışlardandır. Bu yaklaşımlar çocuğu daha fazla gerilime sokacak ve çocuğun konuşmasını zorlaştıracaktır. Kekemeliği ortaya çıkaran kıymetli öbür ruhsal sebepler; ani şok, duygusal gerginlik ve en çok da çocuğun yaşadığı kaygıdır. Örneğin bir çocuğun köpeğin saldırısına uğraması, okulun tuvaletinde unutulması, bozulan asansörde yalnız kalması, ebeveyni tarafından ihmal ve istismara uğraması ya da öğretmeni tarafından cezalandırılması birer ruhsal sebeptir.
Evde ailesi ile zorluk çekmeden konuşabilen kekeme çocuk; kalabalık bir ortama girdiğinde, toplum karşısına çıktığında ya da yabancı bir kişi ile konuştuğunda kekelemesi artabilir. Kekeme çocuklar hislerini, akıcı konuşan çocuklardan çok daha ağır yaşar. Onların yaşadığı heyecan, sevinç ve hayret hisleri dahi konuşmalarını etkileyebilir. Çocuğunda kekemelik olduğunu fark eden aileler çocuklarına karşı daha hassas yaklaşmalıdır. Yaklaşık 3-6 aydır görülen bilhassa 7 yaş sonrası devam eden kekemeliklerde aileler kesinlikle klinik psikolog ile birlikte dil
