Çocuklarda en sık görülen ortopedik sıkıntılar nelerdir ?Bu hususta anne-babalar nelere dikkat etmeli ? Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op.Dr.İbrahim Rızvanoğlu konu hakkında değerli bilgiler verdi.
Düztabanlık
Çocuklarda görülen düztabanlık ikiye ayrılır. Birincisi, çocuklarda hayli görülen saf düztabanlıktır. Yapılan çalışmalara nazaran çocukların %60-%80’ninde fizyolojik (hastalık olmayan) düztabanlık vardır. Bu durum bebek tipi yağ dokusunun cilt altında yerleşmesinden ötürü meydana gelir. Çocuk büyüdükçe ve yürüdükçe bu yağ dokusu azalırken kaslar güçlenerek ayağın uzunlamasına kavsini artırır. Sonuç olarak çocuğun ayakları olağan haline döner. Fizyolojik düztabanlığın düzelmesi için hiçbir tedaviye muhtaçlık yoktur. 5-6 yaşlarına kadar beklenebilir. İkincisi ise patolojik (hastalık olan ) düztabanlıktır. Patolojik düztabanlığın en sık sebepleri; kimi ayak kemiklerinin doğuştan birleşik olması, ayak kemiklerinin doğuştan çıkık olması, kemikler ortasındaki bağların gevşek olmasıdır. Patolojik düztabanlıkta tedavi en geç 2 yaşında başlanmalıdır. Bu durumda sorunu çözmek için; çocuğun ayağına nazaran yapılmış ortopedik botlar, özel idmanlar ve birtakım cerrahi tedaviler yapılabilir. Düztabanlık bir sakatlık sebebi olmasa da ilerleyen yaşlarda çocukların hayat kalitesini düşüren bir durumdur. Bu nedenle kesinlikle fizyolojik-patolojik düztabanlık ayrımı yapılmalıdır.
İçe Basma
Polikliniğe en sık başvurulan sebepler ortasında yer alır. Ayak uçları (veya parmak uçlarının) iç tarafa gerçek dönük olduğu basma halidir. Kız çocuklarında biraz daha sık görülür. Karşıt bağdaş kurarak oturan ( W halinde oturma) çocuklarda içe basarak yürüme beklenir. Çocuklarda bu oturuş hali gerçek değildir ve içe basmayı arttırır. Hafif –orta seviyede olanlar tabiatıyla yahut fizik tedaviyle düzelir. Lakin, ileri seviyede olanlara cerrahi tedavi önerilir.
Kalça Çıkığı
Kalça çıkığı ülkemizde ve dünya ülkelerinin bir birçoklarında tarama kapsamındadır. Yani doğumdan sonraki 30-40. günler ortasında bebeğin hiçbir şikayeti olmasa bile, tüm bebekler kalça çıkığı açısından ultrason yardımıyla denetim edilir. Kalça çıkığı tespit edilmeyen çocuklarda ilerleyen vakitlerde tekrar bir denetim yahut test uygulanmaz. Kalça çıkığı tespit edilen çocuklarda çabucak tedavi başlanmalıdır. Tedavi; erken devirde bandaj, aygıt yahut alçıyla yapılırken ilerleyen ve gecikmiş hastalarda ameliyatla tahlil sağlanabilmektedir. Halk ortasında hatta birtakım tabipler ortasında yanlış bilinen bir uygulama olan çift orta bezi sarmanın tedaviye hiçbir katkısı olmamaktadır. Ayrıyeten daha eski vakitlerde epey tanınan olan, şimdilerdeyse giderek azalan kundak uygulaması kalça çıkığı açısından çok ziyanlıdır ve asla yapılmamalıdır.
Çarpık Ayak
Görüntü itibariyle aileyi en rahatsız eden ve anne karnından çıkar çıkmaz muhakkak olan çarpık ayakta, çocuğun ayaklarında içe ve öne dönüklük, ayağın kavsinde artış (pençeleşme) görülür. Erkeklerde daha sık görülür. Bu çocuklarda tedavi başlanmazsa sakatlık kaçınılmazdır. Tedavi birinci evrede poliklinik kurallarında yapılan düzeltici-seri alçılama yapmaktır. Genelde birer haftayla yapılan toplam 6 seans alçı deformiteyi düzeltmeye yetmektedir. Alçı tedavisinin yetersiz olduğu durumlarda cerrahi tedavi gerekebilir.
Parmak Ucunda Yürüme
Parmak ucunda yürüme görülen çocukların çoğunda hafif seviyede olup yürümeye başlangıçta görülür ve resen bir mühlet sonra düzelir. İleri seviyede olan ve/veya resen geçmeyen parmak ucu yürüyüşlerde kesinlikle teşhis ve tedavi gerekir. Bazen sebep, doğuştan/yapısal olarak kas (aşil tendon) kısalığı üzere suçsuz bir sebep olabilirken, bazen doğuştan beyin hasarı (serebral palsy- cp sekeli ) üzere altta yatan daha ağır bir hastalığın belirtisi olabilir. İleri seviyede olan parmak ucunda yürüme kesinlikle teşhis ve tedavi edilmelidir.
Parantez Bacak
Çarpık bacak yahut parantez bacak olarak nitelendirilen rahatsızlıkta çocuğun dizlerinin birbirinden uzaklaştığı izlenir. Birden fazla vakit d vitamini yahut kalsiyum eksikliğine bağlı olarak gelişir. Çabucak çabucak her vakit uygun dozlarda d vitamini damlası verilerek düzeltilebilir.
