Yapılan bilimsel çalışmalara nazaran renklerin zihinsel gelişime, yaratıcılığa, üretkenliğe, öğrenmeye tesiri olduğunu belirten İstanbul Rumeli Üniversitesi İç Yer Tasarımı Programı Öğretim Vazifelisi Betül Uç (PhD. Cand.), çocuk odası dizaynında ebeveynlere tekliflerde bulunuyor.
Renklerin insan psikolojisi ve fizyoloji üzerindeki tesiri bilimsel olarak doğrulanmıştır. Yapılan bilimsel çalışmalara nazaran renklerin zihinsel gelişime, yaratıcılığa, üretkenliğe, öğrenmeye tesiri olduğu bilinmektedir. Renk biliminde ehemmiyetle üzerinde durulması gereken mevzulardan biri de renk görme kusurudur. Renk görme kusuru, doğumsal lakin kolay fark edilen bir hastalık değil. Aileler, çocuklarının renk görme sıkıntılarının olduğunu fark etmeyebilirler. Renk görme kusuru teknik lisanda sapak üç renklilik olarak anılır ve üçe ayrılır:
Birinci sapaklık: Kırmızı renge hassaslığın azlığı.
İkinci sapaklık: Yeşil renge hassaslığın azlığı.
Üçüncü sapaklık: Mavi renge hassaslığın azlığıdır.
Kırmızı, yeşil ve mavi renklerden rastgele ikisini hiç görmeme durumuna ise tek renkçilik denmektedir. Bu şahıslara tek renk gördüklerinden yani renksel farklılıkları algılayamadıklarından bunlara renk körü denir.
CİNSİYETE NAZARAN RENK SEÇİMİ YAPMAYIN
Çocuklar, renkleri hayatlarının her alanında görmekten hoşlanır. Erkek çocuk için mavi, kız çocuk için pembe renk sistemleri yapılmamalıdır. Çocuklar için hazırlanan yerlerde tüm renkler ve bilhassa kırmızı, mavi, yeşil (ana renkler) renkler istikrarlı bir biçimde duvar ve eşyalara dağıtılmalıdır. Renklerde yoğunluk açıklık farkları da ayrıyeten oluşturulmalıdır.
KİŞİSEL ÖZELLİKLER ÖNEMLİ
Çocuk odaları; içinde eğlenebilecekleri, rahat olabilecekleri lakin birebir vakitte sağlıklı bir uyku için kalabalık olmayacak halde dizayn edilmelidir. Çocuklara uygun mobilya ve renklerin seçildiği ferdî gelişimlerine katkıda bulunacak konseptlerle düzenlenmesi gereken ömür alanlarıdır. Çocuk odası dekorasyonu için canlı renk kullanımı onların yaratıcı iç dünyasını hareketlendirmek için elverişlidir. Lakin her renk çocuğunuzun kişiliğine uymayabilir. Nasıl ki her bireyin sevdiği renkler karakterine ve zevklerine nazaran değişiyorsa, çocuklar için hazırlanan odaların da çocukların ferdî özelliklerine nazaran renklendirilmesi ve dizayn edilmesi gerekir.
DUYGUSAL VE FİZİKÎ GELİŞİMDE RENKLERİN ÖNEMİ
Kırmızı: Güç verir, uyarıcıdır, iştah açan bir renktir.
Pembe: Kırmızıya nazaran daha az tesirli bir renktir. Sakinliği ve memnunluğu temsil eder.
Turuncu: Canlılık, güç ve eğlenceyi temsil eder. Sindirim ve bağışıklık sistemini tesirler.
Sarı: Konsantrasyonu sağlar, ilham vericidir, beyni uyaran bir renktir.
Mavi: Huzur verir, rahatlatıcı ve sakinleştiricidir, özgürlüğü temsil eder.
Yeşil: Dinlendirici, itimat verici, yaratıcılığı tesirler ve itimat hissini temsil eder.
Mor: Sorumluluk ve otorite duygusu olan, isteği ve hareketi azaltan bir renktir.
BOYA İÇERİĞİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Çocuk odaları için duvar boyası seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken alternatiflerden biri, yağlı boya yerine su bazlı boya tercih edilmelidir. Bunun nedeni ise su bazlı boyalar, tiner üzere kimyasallarla değil su ile seyreltilir. Duvarların nefes almasının engellemez, kısa müddette kurur ve koku bırakmaz. Küf önleyici ve anti bakteriyel seçenekleri vardır.
Bir öbür alternatif, kimyasal kullanmadan ekolojik doğal hammaddelerle üretilmiş sağlıklı boya serileridir. İçeriğinde sıhhate ziyan veren arsen, civa, katmium, kurşun üzere ağır metaller en aza indirgenmiş duvar boyaları tercih edilmelidir.
Çocuk odalarında duvar kağıdı kullanılması çocukların şahsî gelişimi açısından bir sakınca yaratmamaktadır.
RENK SAYISINI SINIRLANDIRIN
Bir konutun yer özelliklerine uygun, manalı ve estetik görünümler tasarlamak için renk nizamı kurmak gerekmektedir. Bir renk sistemi oluşturulurken tercih edilecek renklerin belirlenmesinde, eğitim ve alanına dayalı ferdî beğeniler, kültür, gelenek ve toplumsal olgular, yöresel ezgiler ve pek çok etken, renk seçimi konusunda tesirli olmaktadır. Bu nedenle, renk çeşidi açısından mavi yerine yeşilin, kırmızı yerine sarının ya da koyu renkler yerine açık renklerin seçilmesi durumunda en uygun sonuçlara ulaşılabileceği üzere salt şahsî tercihleri yansıtan kuralların verilmesi gerçek bir yaklaşım değildir.
Mekanda kullanılan renk sayısının çoğalması, algısal zahmete, dikkat bozukluğuna ve görsel konforsuzluğa sebep olur. Renk sayısı sonlu tutulması (3~5), renk nizamının daha manalı olmasını ve yapılmak istenen tesirin daha kolay algılanmasını sağlar. Koyu renkler, büyük yüzey alanlarında tercih edilmemelidir. Yüzeyden yansıyan ışığın renksel özelliği değiştikçe, yüzeyin algılanan rengi değişir.
AYDINLATMA KUSURLARINDAN KAÇININ
Çocukların renkleri yanlışsız algılaya bilmeleri için yüzeyleri aydınlatırken gerçek ışık rengi seçilmelidir. Aydınlatma ve renk birbirinden bağımsız değerlendirilmemelidir. Çocuk odaları aydınlatılırken tayfsal yapısı düzgün bir ışıkla aydınlatılmalıdır. Bu yerlerin bol gün ışığı alması en düzgün tahlillerden biridir. Kapalı hava şartlarında gün ışığı büyük oranda yetersiz kalacağı için gün ışığına emsal tayfta lambalar tercih edilmelidir. Örneğin, mavi renkli bir yüzeyi sarı (sıcak) ışık ile aydınlatıldığında görünen yüzey rengi yeşil olarak algılanacaktır, beyaz (soğuk) bir renkle aydınlatıldığında ise mavi renginin tonunda sapmalar olacaktır. Çocukların renkleri yanlışsız öğrenmeleri için aydınlatma kusurlarından kaynaklanan görsel rahatsızlıklar olmamalıdır.
