Çocuklar hayatın gerçeklerini bilhassa zelzele üzere anlık doğal afetleri kavrayabilmesi için hayli acemidir. Zelzele sonrası psikolojisi olumsuz istikamette etkilenen çocuklar okula gitmede ya da konuttan dışarı çıkmada vakit zaman zorlanabilir. Bu noktada ebeveynlerin sarsıntıdan korkan çocuklarına davranması gereken mevzular hakkında NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Leyla Arslan, zelzele endişesinin çocuklar üzerinde bıraktığı tesirlere ait değerlendirmelerde bulundu. Sarsıntıdan korkan çocuklar için ebeveynler ne yapmalı? Sarsıntıdan korkan çocuk nasıl bilgilendirilir? İşte sarsıntıdan korkan çocuklar için ailelerin dikkatli davranması gereken herşey elmaelma.com’da!
Çocuklarda zelzele dehşetinin anne ve baba tavırlarıyla denetim altına alınabileceğini belirten uzmanlar, bu mevzuda “güven” hissinin kıymetine işaret ediyor. Dış dünyaya itimat duymanın her vakit bireye güzel geldiğini belirten uzmanlar, meskende ve okulda “güvenli yer belirlenmesi” ve çocukla kesinlikle konuşulması gerektiğini vurguluyor. Çocuk zelzele sonrası okula dönmede sorun yaşıyorsa takviye şart!
Depremin gerçek bir tehlike durumu olduğunu belirten Leyla Arslan, “Önlem alınması gerekli olduğu için büyükler üzere çocukların da korkması ve etkilenmesi beklenir. Lakin çocuklar çabuk etkilenip çabuk unuturlar. Tesirin boyutu, çocuktan çocuğa sarsıntının büyüklüğüne ve büyüklerin olay karşısındaki tavırlarına nazaran değişir” dedi.
Çocuklarda anlık yansılar ve uzun vadeli reaksiyonların görüldüğünü kaydeden Leyla Arslan, “Kısa periyodik reaksiyonlarda çoklukla bedensel reaksiyonlar görülür. Bunlar terleme, teneffüs zahmeti, koşma, donup kalma, ‘ölüyoruz’ biçiminde bağırma olarak ortaya çıkabilir. Ateşin çıkması, mide bulantısı, ağlama, baş ve boyun ağrısı, titreme ve sonluluk üzere haller görülebilir” dedi.
Yakın Etrafın Yansıları Çocukları Etkileyebilir!
Uzman Klinik Psikolog Leyla Arslan, yakın vakitte yaşanan orta şiddetteki zelzelenin akabinde ilkokul çağındaki birçok çocuğun okulda bu durumu hafif hissetse bile bu durumdan yayın araçları vasıtasıyla ve yakınlarının reaksiyonlarıyla çok etkilenmiş durumda olduklarını kaydetti.
Çocuğunuz Korkmadığı Söylüyorsa Kabus Görebilir!
Çocuklarda uzun müddetli reaksiyonlarda uyku bozuklukları, alt ıslatma, anne ve babadan ayrılamama ve bu nedenle okula gitmek istemememe üzere belirtiler görülebilir.
Hiç korkmadığını söyleyen çocuklar da bile hayallerinde kabuslar görülür. Sekiz yaşında bir danışanım, okulda fazla sallanma hissetmediğini lakin arkadaşlarının ‘ölüyoruz’ diye bağırmasına şaşırdığını söyledi. Kendisi hiç reaksiyon vermemişti. Aileler çocuklarını okuldan almaya geldikleri vakit, kendi ailesinin geç geldiğini, öğretmeni ile yalnız sınıfta beklediğini, meskene gittiğinde de aile ile bu mevzuda fazla bir şey konuşamadığını kaydetti.
Anne ve babasının ‘Bizim konutumuz inançlı , okulun da inançlı. Korkmana gerek yok’ biçiminde telkinde bulunduklarını söyledi. Hayatın olağan akışına çabuk döndüğü halde, hayalinde ne gördüğünü sorduğumda ‘Evimizin etrafında meyyit beşerler gördüm. Uyandım koşup annemle ile babamın ortasında yattım’ dedi. Danışanım okulda öğretmeni ile sınıfta zelzele konusunda ne yapılacağına ait rastgele bir şey yapmadıklarını da söyledi. Aileye meskende bu türlü bir sarsıntı durumu olursa nerede toplanabileceklerini konuşmalarını ve zelzele çantasını birlikte hazırlamalarını söyledim. Sonraki gün tekrar görüşmeye çağırdığım danışanıma sınıfta ne yaptıklarını sordum. “Dün ‘Ölüyoruz’ diye bağıran arkadaşlarımla bugün zelzele olmadı diye göbek attık.
Çocuklar Sakin Kalmayı-Korkuyu Öğrenebilir!
Kendimizin ve sevdiklerimizin itimat içinde olduğunu bilmek hepimize uygun gelir. Konutta ve okulda ‘güvenli yeri’ belirlemeli ve çocuğumuzla konuşmalıyız. Beklenmedik olaylarda yapılacaklara karşı uzman teklifleri dinlemek, kriz anında nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini bilmek kaygıyı azaltır. Beynimizi nasıl reaksiyon verilmesi gerektiği ile ilgili hazırlamazsak pencereden atlamak üzere istemediğimiz sonuçlarla karşılaşabiliriz. Çocuklar kaygıyı da sakin kalabilmeyi de öğrenebilirler. Kendini sakinleştiremeyen büyüklerin ruhsal yardım almakta gecikmemeleri gerekir.
Korkunun İlacı Bilgi Travmanım İlacı Psikoterapi Olduğunu Unutmayın!
Travma varoluş telaşının daha şiddetli yaşandığı durumdur. Kaygı bastırıldığı içinyoğun bir içsel tansiyona neden olabilir ve iç dengesizlik dış dünyaya ahengi bozar. Günlük rutin işler yapılamaz hale gelir. Her endişe uygun bir baş etme formu ile ele alınmalı ve yok kabul edilmemelidir. Kaygıyı bilgilenme ile yenebilirken; travmaya dönmüş kaygıyı yenebilmek için psikoterapi teknikleri uygulanması gerekir.
Çocuğun Korkusunu Önemsememezlik Yapmayın!
Çocuğun okula dönüşünde önemli kahırlar yaşanması halinde ruhsal yardım alınması gerektiğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Leyla Arslan, tekliflerini şöyle sıraladı:
* Çocuğunuzun tasasını gereğince konuşun, boyutunu küçülttürmeye çalışın lakin asla hafife almayın ve küçümsemeyin.
* Zelzelenin herkesin iç dünyasını etkilemesi değişiktir. Lakin en şiddetli endişeye 70 dakika dayanabileceğimizi, sonra bunun azalabileceğini ve bitebileceğini söyleyin. Hislerimiz tıpkı şiddetle devam edemez. 20 dakika sonra değişmeye başlar, en şiddetli kaygı bile 70 dakika sonra şiddetini azaltır.
* Sordukları sorulara gerçek cevaplar vermeye çalışın. Sizi daima yanında hissetmesi için ona inanç veren ruhsal obje olan bir eşya ya da bir oyuncağı okula götürmesini önerin.
* Her vakit hayat vefattan güçlüdür. ‘Normal hayatımıza dönersek daha güçlü oluruz’ formunda tavsiyelerde bulunun, çocuğa istediği vakit okula gidebileceğini söyleyin. Birtakım çocuklar kolay ikna olurken; kimi çocuklarda zorlamalar, kaygıyı travmaya dönüştürebilir.
