Ebeveynlerin ayırt etmede hayli zahmet çektiği mevzulardan biri de çocuklarda gelişme çağında sıklıkla karşılaştığımız bacak ağrısı aslında büyümeye bağlı olarak değil huzursuz bacak sendromu olabiliyor. Bu noktada ailelerin huzursuz bacak sendormu belirtileri ve tedavi formülleri hakkında ayrıntılı bir bilgi edinebilmesi adına Hastane Derindere Nöroloji Kısmı Uzmanı Dr. Pelin Duman huzursuz bacak sendromu hakkında bilinmesi gerekenler hakkında kıymetli bilgiler paylaştı.
Hareketsizlik Bacaklardaki Rahatsızlığı Artırıyor!
Uykuda hareket bozuklukları içinde en sık görülen Huzursuz Bacaklar Sendromu; kişinin ekseriyetle istirahat halinde bacaklarında ve nadiren kollarında ortaya çıkan nahoş hissiyatı rahatlatmak için dayanılmaz bir formda hareket ettirme isteği duymasıdır. Hastaların birçok bacaklarındaki rahatsız edici hisleri tanım etmekte
güçlük çeker. Sıklıkla uyuşma, gerilme ya da karıncalanma formunda tanım eder. Bu kramptan çok farklı bir histir ve bacaklardan çok baldırlarda hissedilir. Hareketsiz halde oturmak ve yatmak, bacaklardaki rahatsızlık hissini artırır.
Bacakları hareket ettirmek ve germek ise yakınmaları süreksiz bir müddet için azaltır. Bu nedenle hastaların birçoğu uykuya dalmakta zorlanır, güzel uyuyamama sonucu gün içinde çok yorgun olabilirler. Yeniden bu nedenle mesleksel ve toplumsal ömürleri aksayabilir. Gün içi uykululuk hali Huzursuz Bacak Sendromunun yaratığı problemlerden yalnızca biridir. Uzun periyodik oturmaları gereken sinema, tiyatro ve iş toplantılarında da zahmet çekerler. Huzursuz Bacak Sendromu kalitesiz uykuya neden olması ve uyku bölünmelerine yol açması nedeniyle anksiyete ve depresyona yol açabilir.
Huzursuz Bacak Sendromu Genetik mi? Ailede Varsa Çocuklara Dikkat!
Ülkemizde her 100 bireyden üçünde görülen hastalığın bizatihi gerilemesi gebelik üzere kimi özel durumlar dışında azdır. Sıklıkla altta yatan bir neden bulunmaksızın yıllar boyunca birebir seyirde sarfiyat. Bayanlarda erkeklere nazaran daha sık görülür. Bilhassa ailesinde Huzursuz Bacak Sendromu bulunan çocuklarda da
görülme ihtimali yüksektir. Bazen çocuklardaki bu yakınmalar ‘büyümeye bağlı ağrılar’ olarak nitelendirilir. Bazen de bu çocuklara kazara halk ortasında ‘hiperaktif’ olarak bilinen ‘dikkat eksikliği-hiperaktivite sendromu’ tanısı konulur. Meğer ki bu çocuklar hiperaktif oldukları için değil; Huzursuz Bacak Sendromu
nedeniyle bacaklarını hareket ettirme ihtiyacı duydukları için yerlerinde duramazlar.
Huzursuz Bacak Sendoromu Neden-Kimlerde Olur?
Huzursuz Bacak Sendromu olan hastalar yakınmalarını tanım etmekte zorlanırlar. Bu durum yanlışla ruhsal bir hastalığın belirtisi üzere yorumlanabilir. Lakin HBS ruhsal bir hastalık değildir. Hastalığın nedeni kesin olarak bulunmuş değildir. Bilhassa beyinde aracı misyonu yapan bir unsur olan ‘dopamin’ reseptör duyarlılığı
üzerinde durulmaktadır.
Çünkü hudut sisteminde dopamini artıran ilaçlar tedavide tesirli olmaktadır. Demir eksikliğine bağlı kansızlık, bacaklarda kan dolanımı bozukluğu, fıtık ya da bacak hudutlarında harabiyet, böbrek hastalıkları, kas hastalıkları, alkolizm, kimi vitamin ve mineral eksikliklerinde HBS görülme sıklığı yüksektir. HBS genetik geçişli olabilir. Bu üstteki hastalıklardan biri bulunmayan HBS hastalarının akrabalarından birinde HBS bulunması mümkünlüğü %50’dir. Tedavisi genetik olmayan forma nazaran daha zordur. Kimi depresyon ilaçları, alerji ilaçları ve ağrı kesiciler HBS belirtilerini ağırlaştırabilirler ya da ortaya çıkarabilirler. Kafein, alkol ve sigara kullanımı hastalığın belirtilerini ağırlaştırır.
Huzursuz Bacak Sendoromu Belirtileri Neler?
- Bacaklarınızın her ikisinde birden huzursuzluk hissi ve buna bağlı hareket ettirme isteği
- Bu hissin bacaklarınızı hareket ettirmekle süreksiz olarak azalması ya da kaybolması
- Yakınmaların hareketsiz kalınca ve geceleri ortaya çıkması ya da daha besbelli hale gelmesi
Tedavisi Var Mı?
İlk etap HBS’nin ortaya çıkmasını kolaylaştıran ya da neden olan öbür bir hastalığın bulunup bulunmadığını saptamaktır. Bu hastalıklar ortasında demir eksikliği anemisi, diyabet, nöropati ve artrit yer alır. Kimi ilaçların kullanımı da HBS yakınmalarını artırabilir. Bu hastalıkların tedavisi ya da ilaçların kesilmesi bazen
yakınmaların azalmasını, nadiren de kaybolmasını sağlayabilir. Lakin birçok vakit bu kolaylaştırıcı hastalıklar en uygun biçimde tedavi edilse de HBS ile ilgili yakınmalar devam eder. Zati hastaların yarısından birçoklarında da altta yatan kolaylaştırıcı bir hastalık ya da ilaç kullanımı yoktur. HBS’nin hafif formlarında çoğunlukla hastanın kendisinin keşfettiği sıcak banyo, bacak masajı, sıcak
havlu, buz uygulaması, ağrı kesiciler, nizamlı antrenman ve kafeinli içeceklerden kaçınma üzere önlemler faydalı olabilir. Akşamlarını ağır zihinsel aktivite gerektiren bulmaca çözmek üzere işler yapan hastaların kimilerinde da yakınmalar gerileyebilir. Lakin orta ve ağır derecede HBS olan hastalarda bu önlemler yetersiz kalır ve HBS
tedavisinde kullanılan çeşitli antiparkinson, antiepileptik vb. ilaçların kullanımı gereklidir. İlaç aktifliği hastadan hastaya değişebilir.
